দুই বা ততোধিক ভগ্নাংশের যোগ করতে হলে, ভগ্নাংশগুলোকে সাধারণ হরবিশিষ্ট করে লবগুলোকে যোগ করলে যোগফল হবে একটি নতুন ভগ্নাংশ, যার লব হবে সাধারণ হরবিশিষ্টকরণকৃত ভগ্নাংশগুলোর লবের যোগফল এবং হর হবে ভগ্নাংশগুলোর হরের ল.সা.গু.।
যেমন, ax, by, bz
=ayzxyz+bxzxyz+bxyxyz
=ayz+bxz+bxyxyz
উদাহরণ ৩। ভগ্নাংশ তিনটি যোগ কর : 1x-y, xx2+xy+y2, y2x3-y3
এখানে, ১ম ভগ্নাংশ =1x-y
২য় ভগ্নাংশ =xx2+xy+y2
৩য় ভগ্নাংশ =y2x3-y3=y2(x-y)(x2+xy+y2)
হরগুলোর ল.সা.গু. =(x-y)(x2+xy+y2)=(x3-y3)
সুতরাং, 1x-y, xx2+xy+y2, y2x3-y3 এর যোগফল
=1x-y+xx2+xy+y2+y2x3-y3
=x2+xy+y2x3-y3+x2-xyx3-y3+y2x3-y3
=x2+xy+y2+x2-xy+y2x3-y3
=2(x2+y2)x3-y3
নির্ণেয় যোগফল 2(x2+y2)x3-y3
উদাহরণ ৪। যোগফল বের কর : 3a(a2+3a-4)+2aa2-1+aa2+5a+4
সমাধান : প্রদত্ত রাশি, 3aa2+3a-4+2aa2-1+aa2+5a+4
=3aa2+4a-a-4+2a(a+1)(a-1)+aa2+a+4a+4
=3a(a + 1) + 2a(a + 4) + a(a - 1)(a + 4)(a + 1)(a - 1)
=3a2+3a+2a2+8a+a2-a(a+4)(a+1)(a-1)
=6a2+10a(a+4)(a+1)(a-1)
=2a(3a+5)(a+4)(a2-1)
উদাহরণ ৫। যোগফল নির্ণয় কর :
(ক) a-bbc+b-cca+c-aab
(খ) 1a2-5a+6+1a2-9+1a2+4a+c
(গ) 1a-2+a+2a2+2a+4
সমাধান : (ক) a-bbc+b-cca+c-aab
=a2-ab+b2-bc+c2-caabc
=a2+b2+c2-ab-bc-caabc
(খ) 1a2-5a+6+1a2-9+1a2+4a+3
=1a2-2a-3a+6+1(a+3)(a-3)+1a2+3a+a+3
=1a(a-2)-3(a-2)+1(a+3)(a-3)+1a(a+3)+1(a+3)
=1(a-2)(a-3)+1(a+3)(a-3)+1(a+3)(a-1)
=(a+1)(a+3)+(a+1)(a-2)+(a-2)(a-3)(a+1)(a-2)(a+3)(a-3)
=a2+4a+3+a2-a+2+a2-5a+6(a+1)(a-2)(a+3)(a-3)
=3a2-2a+7(a+1)(a-2)(a2-9)
(গ) 1a-2+a+2a2+2a+4
=a2+2a+4+(a-2)(a+2)(a-2)(a2+2a+4)
=a2+2a+4+a2-4a3-8
=2a2+2aa3-8
কাজ : যোগ কর : ১। 2a3x2y, 3b2xy2 ও a+bxy ২। 2x2y-xy2, 3xy(x2-y2) ও 1x2-y2 |
Read more
আমাদের অল-ইন-ওয়ান মোবাইল অ্যাপের মাধ্যমে সীমাহীন শেখার সুযোগ উপভোগ করুন।
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago